Hành động vì một hành tinh khỏe mạnh

Mỗi người trong chúng ta đều có thể đưa ra những lựa chọn để bảo vệ thiên nhiên, giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và chăm sóc hành tinh của mình. 

Mục tiêu phát triển bền vững (Sustainable Development Goals – SDG) nêu ra cách chúng ta có thể bảo vệ môi trường và làm chậm biến đổi khí hậu, từ rừng đến đại dương và mọi nơi trên Trái Đất. Hãy suy nghĩ về việc sử dụng điện và các chuyến đi của bạn. Kiểm tra bữa ăn của bạn. Tái sử dụng mọi thứ bạn có thể. Có nhiều cách có thể thực hiện và được tích lũy nhanh chóng.

Sự khác biệt về lượng khí thải nhà kính trên đầu người giữa các quốc gia là rất lớn. Tại Hoa Kỳ, lượng khí thải bình quân đầu người cao hơn gấp đôi mức trung bình thế giới là 6,5 tấn CO²; trong khi ở Ấn Độ, lượng khí thải này thấp hơn một nửa mức trung bình thế giới. Trên toàn cầu, 10% dân số có thu nhập cao nhất chiếm gần một nửa tổng lượng khí thải. Dưới đây là một số hành động để giảm tác động của bạn đến môi trường. Để tìm hiểu thêm về hành động, khoa học và giải pháp về khí hậu, hãy nhấn vào đây.

Tiết kiệm năng lượng tại nhà

Phần lớn điện và nhiệt của chúng ta hiện nay đến từ than đá, dầu và khí đốt. Để tiết kiệm năng lượng, bạn có thể giảm sử dụng hệ thống sưởi và làm mát, chuyển sang sử dụng đèn LED và các thiết bị điện tiết kiệm năng lượng, giặt quần áo bằng nước lạnh và phơi quần áo thay vì sử dụng máy sấy. Cải thiện hiệu suất năng lượng cho ngôi nhà của bạn cũng là một cách hiệu quả, ví dụ như cải thiện cách nhiệt hoặc thay thế lò sưởi dầu hoặc khí bằng bơm nhiệt điện, điều này có thể giảm lượng khí thải carbon của bạn lên đến 900 kilogram CO²e mỗi năm. Bạn có thể tìm thêm mẹo tiết kiệm năng lượng cho ngôi nhà của mình tại đây.

Thay đổi nguồn năng lượng của ngôi nhà bạn

Hãy hỏi công ty điện của bạn xem năng lượng trong nhà của bạn có đến từ dầu, than hay khí đốt hay không. Nếu có thể, hãy xem liệu bạn có thể chuyển sang các nguồn năng lượng tái tạo như gió hoặc mặt trời hay không. Hoặc lắp đặt các tấm pin mặt trời trên mái nhà để tạo ra năng lượng cho ngôi nhà của bạn. Việc chuyển ngôi nhà của bạn từ năng lượng chạy bằng dầu, khí đốt hoặc than sang các nguồn năng lượng tái tạo, chẳng hạn như gió hoặc mặt trời, có thể giảm lượng khí thải carbon của bạn tới 1,5 tấn CO2e mỗi năm. Tìm hiểu thêm về lý do tại sao chuyển sang năng lượng tái tạo lại là chìa khóa để giải quyết khủng hoảng khí hậu.

Đi bộ, đi xe đạp hoặc đi phương tiện công cộng

Các con đường trên thế giới bị tắc nghẽn bởi các phương tiện giao thông, hầu hết đều chạy bằng dầu diesel hoặc xăng. Đi bộ hoặc đi xe đạp thay vì lái xe sẽ giảm lượng khí thải nhà kính – đồng thời giúp ích cho sức khỏe và thể lực của bạn. Đối với khoảng cách xa hơn, hãy cân nhắc đi tàu hoặc xe buýt. Và đi chung xe bất cứ khi nào có thể. Sống không ô tô có thể giảm lượng khí thải carbon của bạn tới 2 tấn CO²e mỗi năm so với lối sống sử dụng ô tô. Tìm hiểu thêm về cách xanh hóa chuyến đi của bạn.

Chuyển sang xe điện

Nếu bạn dự định mua một chiếc ô tô, hãy cân nhắc việc sử dụng xe điện, với ngày càng nhiều mẫu xe rẻ hơn xuất hiện trên thị trường. Ở nhiều quốc gia, ô tô điện giúp giảm ô nhiễm không khí và gây ra lượng khí thải nhà kính ít hơn đáng kể so với các phương tiện chạy bằng xăng hoặc dầu diesel. Nhưng nhiều ô tô điện vẫn chạy bằng điện được sản xuất từ ​​​​nhiên liệu hóa thạch, đồng thời pin và động cơ đòi hỏi các khoáng chất quý hiếm thường đi kèm với chi phí môi trường và xã hội cao. Việc chuyển từ ô tô chạy bằng xăng hoặc dầu diesel sang ô tô điện có thể giảm lượng khí thải carbon của bạn tới 2 tấn CO2e mỗi năm. Một chiếc xe hybrid có thể giúp bạn tiết kiệm tới 700 kg CO2e mỗi năm.

Hãy xem xét chuyến đi của bạn

Máy bay đốt một lượng lớn nhiên liệu hóa thạch, tạo ra lượng khí thải nhà kính đáng kể. Điều đó khiến việc thực hiện ít chuyến bay hơn trở thành một trong những cách nhanh nhất để giảm tác động đến môi trường. Khi có thể, hãy gặp nhau qua mạng, đi tàu hoặc bỏ qua chuyến đi đường dài đó. Thực hiện một chuyến bay khứ hồi đường dài ít hơn có thể giảm lượng khí thải carbon của bạn lên tới gần 2 tấn CO2e. Tìm hiểu thêm về cách xanh hóa chuyến đi của bạn.

Giảm thiểu, tái sử dụng, sửa chữa và tái chế

Đồ điện tử, quần áo, nhựa và các mặt hàng khác mà chúng ta mua gây ra lượng khí thải carbon tại mỗi điểm trong quá trình sản xuất, từ khâu khai thác nguyên liệu thô đến sản xuất và vận chuyển hàng hóa ra thị trường. Để bảo vệ khí hậu, hãy mua ít đồ hơn, mua sắm đồ cũ và sửa chữa những gì bạn có thể. Chỉ riêng nhựa đã tạo ra 1,8 tỷ tấn khí thải nhà kính vào năm 2019 – chiếm 3,4% tổng lượng khí thải toàn cầu. Chưa đến 10% được tái chế và một khi nhựa bị bỏ đi, nó có thể tồn tại hàng trăm năm. Mua ít quần áo mới hơn – và các mặt hàng tiêu dùng khác – cũng có thể làm giảm lượng khí thải carbon của bạn. Mỗi kg hàng dệt được sản xuất tạo ra khoảng 17 kg CO2e.

Ăn nhiều rau hơn

Ăn nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, quả hạch và hạt, đồng thời ít thịt và sữa hơn có thể làm giảm đáng kể tác động đến môi trường. Sản xuất thực phẩm từ thực vật thường tạo ra ít khí thải nhà kính hơn và cần ít năng lượng, đất và nước hơn. Chuyển từ chế độ ăn hỗn hợp sang chế độ ăn chay có thể giảm lượng khí thải carbon của bạn tới 500 kg CO²e mỗi năm (hoặc lên tới 900 kg đối với chế độ ăn thuần chay). Tìm hiểu thêm về mối liên hệ giữa thực phẩm và biến đổi khí hậu.

Vứt bỏ ít thức ăn hơn

Khi vứt bỏ thực phẩm, bạn cũng đang lãng phí tài nguyên và năng lượng được sử dụng để trồng, sản xuất, đóng gói và vận chuyển thực phẩm. Và khi thực phẩm thối rữa ở bãi rác, nó sẽ tạo ra khí mê-tan, một loại khí nhà kính mạnh. Vì vậy, chỉ mua những gì bạn cần, sử dụng những gì bạn mua và ủ những thức ăn thừa. Cắt giảm chất thải thực phẩm có thể giảm lượng khí thải carbon lên tới 300 kg CO2e mỗi năm.

Thực vật bản địa

Nếu bạn có vườn hoặc ít nhất là một vài cây bên ngoài nhà, hãy kiểm tra xem chúng có phải là loài bản địa không. Sử dụng ứng dụng nhận diện cây để hỗ trợ. Sau đó, cân nhắc thay thế những loài cây không phải bản địa, đặc biệt là những loài có khả năng xâm lấn. Cây cối, động vật và côn trùng luôn phụ thuộc lẫn nhau. Hầu hết các loài côn trùng sẽ không ăn thực vật không phải bản địa, điều này dẫn đến mất mát nguồn thức ăn đối với chim và các loài khác. Sự đa dạng sinh học sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chỉ cần một cây hay bụi cây đơn giản cũng có thể là nơi trú ẩn lý tưởng – nhưng hãy nhớ không sử dụng thuốc trừ sâu hay các chất hóa học khác.

Làm sạch môi trường của bạn

Con người, động vật và thực vật đều phải chịu đựng đất và nước bị ô nhiễm do rác thải không được vứt bỏ đúng cách. Hãy sử dụng những gì bạn cần và khi phải vứt đi thứ gì đó, hãy vứt bỏ nó đúng cách. Hướng dẫn những người khác làm điều tương tự và tham gia dọn dẹp công viên, sông, bãi biển và hơn thế nữa tại địa phương. Mỗi năm, con người thải ra 2 tỷ tấn rác. Khoảng 1/3 gây ra những tác hại cho môi trường, từ làm nghẹt nguồn cung cấp nước đến làm đất bị nhiễm độc.

Hãy đếm tiền của bạn

Mỗi khoản chi tiêu của chúng ta đều ảnh hưởng đến hành tinh. Bạn có quyền lựa chọn sản phẩm và dịch vụ. Để giảm thiểu tác động môi trường, hãy chọn các sản phẩm từ các công ty có trách nhiệm sử dụng tài nguyên và cam kết cắt giảm lượng khí thải và chất thải. Ví dụ, nếu bạn đầu tư tiền vào quỹ hưu trí, số tiền đó có thể được sử dụng để hỗ trợ các nguồn nhiên liệu hoá thạch hoặc khai phá rừng. Đảm bảo rằng tiền tiết kiệm của bạn được đầu tư vào các hoạt động kinh doanh bền vững với môi trường có thể giảm thiểu lượng khí thải carbon đáng kể.

Lên tiếng

Hãy lên tiếng và kêu gọi người khác cùng tham gia hành động. Đó là một trong những cách nhanh nhất và hiệu quả nhất để tạo ra sự khác biệt. Nói chuyện với hàng xóm, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình của bạn. Hãy cho chủ doanh nghiệp biết rằng bạn ủng hộ những thay đổi táo bạo – từ sản phẩm và bao bì không chứa nhựa đến phương tiện không phát thải. Kêu gọi các nhà lãnh đạo địa phương và thế giới hành động ngay bây giờ. Hành động vì khí hậu là nhiệm vụ của tất cả chúng ta. Và nó liên quan đến tất cả chúng ta. Không ai có thể làm điều đó một mình – nhưng chúng ta có thể làm điều đó cùng nhau. Khám phá ý tưởng ở đây.

Nguồn: Vụ Truyền thông Toàn cầu của Liên hợp quốc

Bản dịch: Trung tâm thông tin thư viện